Telefonlarınızı depreme hazırlayın.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, artık telefonlarımız gerçek zamanlı deprem uyarıları alabiliyor. Marmara Denizi’nde gerçekleşen büyük depremden saniyeler önce pek çok telefona ‘Yakındaki Deprem’ başlığıyla gelen bildirimler, bu sistemin etkinliğini gözler önüne serdi. Benzer bir uyarı, 2023 yılında Gemlik açıklarında yaşanan deprem öncesinde de gönderilmişti. Günümüzde, gelişen teknoloji sayesinde akıllı telefonlar, depremi yaklaşık 5-10 saniye önceden tespit ederek bildirim gönderiyor. Türkiye’de en yaygın olan sistem ise, Google’ın Android tabanlı telefonlar için sunduğu “deprem uyarıları” adlı acil durum bildirim hizmeti. Apple cihazlarında ise benzer bir hizmet şu an için bulunmuyor. Bunun yerine, depremle ilgili bazı uygulamalar indirilebilir.
Google’ın Deprem Uyarı Sistemi Nasıl Çalışıyor?
Google’ın sunduğu deprem uyarı sistemi, sarsıntının en yoğun şekilde hissedildiği bölgedeki akıllı telefonların verilerini kullanarak bir merkez üssü belirliyor ve etkilenen bölgedeki kullanıcılara uyarı gönderiyor. Bu sistem, ivme ölçerler sayesinde çalışıyor ve ışık hızında veriler toplanarak 5-10 saniye önce bildirim yapılabiliyor. Ancak, sistem sadece 4.5 ve üzerinde şiddete sahip depremler için devreye giriyor. Bu sistemi etkinleştirmek için şu adımları takip edebilirsiniz:
-
Telefonunuzun internete bağlı olduğundan emin olun.
-
Konum servisi ve bildirimlere izin verin.
-
Telefonun ‘Ayarlar’ menüsüne gidin ve ‘Konum’ kısmını açın.
-
‘Deprem Uyarıları’ seçeneğinin karşısındaki simgeyi açın.
iPhone Kullanıcıları İçin Seçenekler Sınırlı
Apple’ın iOS işletim sistemi ile çalışan iPhone cihazlarında, Google’a benzer bir sistem henüz mevcut değil. Şirket, telefonlarına “hayati uyarı bildirimi” isimli bir sistem eklemiş olsa da, bu hizmet şu an yalnızca belirli ülkelerde ve bazı özel durumlar için geçerli. Örneğin, Güney Kore’deki iPhone kullanıcıları, Kuzey Kore tarafından fırlatılan çöp balonlarının düşmeden önce haberdar olabiliyor. Türkiye’deki iPhone kullanıcıları ise şu anda benzer bir deprem uyarı sisteminden faydalanamıyor. Bunun yerine bazı uygulamalar indirilebilir.
Deprem Ağı ve Deprem Uygulaması
iPhone kullanıcıları için popüler uygulamalardan biri, 100 TL ücretle satın alınabilen Deprem Ağı uygulamasıdır. Bu uygulama, verileri diğer kullanıcılarla paylaşarak, Google’ın uyarı sistemine benzer şekilde telefonlara erken uyarı gönderebiliyor. Ücretsiz olarak indirilebilen Deprem uygulaması ise deprem anında ya da birkaç saniye öncesinde kullanıcıya yüksek sesli bildirimler gönderiyor. Ancak, Google’ın sistemi kadar kapsamlı bir erken uyarı sistemi sunmuyor.
Deprem Sonrası Hayat Kurtaracak Uygulamalar
Deprem öncesi ve sonrasında hayat kurtarabilecek bazı uygulamalar da mevcut. Hem Android hem de iOS telefonlara indirilebilen bu uygulamalar, deprem anında veya sonrasında oldukça faydalıdır:
-
AFAD Acil: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından geliştirilen bu uygulama, en yakın acil toplanma yerlerini harita üzerinde gösteriyor ve kullanıcıların acil durumlarda yer bildirmesini sağlıyor.
-
Deprem Düdüğü: Acil durum anında, telefonunuzdan yüksek sesli düdük sesi çıkaran bu uygulama, enkaz altında kalmış kişilerin seslerini dışarıya duyurmasına yardımcı oluyor.
-
AKUT Güvendeyim: Deprem veya doğal felaketler sonrasında “güvendeyim” mesajını tek bir tuşla yakınlarınıza gönderebilirsiniz.
-
Flashlight: Telefonların flaşlarını el feneri olarak kullanabilen bu uygulama, kesintili ışıklarla sinyal gönderme ve ses çıkarmak için de kullanılabilir.
Dikkat! Bildirimlere Tamamen Güvenmeyin
Deprem uyarı bildirimleri her zaman doğru ve sağlıklı bir şekilde çalışmayabilir. Örneğin, Kahramanmaraş merkezli depremlerde bazı kullanıcılar Android telefonlarından uyarı almadıklarını belirtmişti. Bu nedenle, bildirimlere tamamen güvenmemek gerekiyor. Yine de, depremden 5-10 saniye önce alınan uyarılar, kullanıcıların pozisyon almasını sağlıyor. Bu tür bildirimler, depreme karşı daha hazırlıklı olmanıza yardımcı olabilir ve önemli zaman kazandırabilir. Uyarılar sayesinde, tehlikeli bir nesnenin yakınından uzaklaşmak, çocukları yanınıza almak, asansörden inmek gibi önlemler alabilirsiniz.