Mars’ın derinliklerinde sıvı su izleri…
Hiroşima Üniversitesi’nden Ikuo Katayama ve Deniz Jeodinamiği Araştırma Enstitüsü‘nden Yuya Akamatsutarafından yapılan son değerlendirmeye göre, Mars yüzeyinin 10 ila 20 kilometre derinliğinde sıvı suyun var olabileceği öne sürüldü. Bu dikkat çekici çıkarım, NASA‘nın 2018 yılında Mars’a indirdiği InSight aracıyla toplanan sismik verilerle desteklendi. Araştırmacılar, Mars’ın yer altı yapısına dair önemli bilgiler sağlayan bu veriler ışığında, gezegenin derinliklerinde daha önce keşfedilmemiş potansiyel su kaynaklarını işaret ediyor.
InSight aracındaki SEIS (İç Yapı İçin Sismik Deney) cihazı, Mars depremleri ve meteor çarpmaları gibi olaylardan kaynaklanan sismik dalgaları tespit ediyor. Bu dalgaların gezegenin iç katmanlarında nasıl yayıldığı, yer altındaki kayaçların yoğunluğu ve yapısı hakkında değerli bilgiler sunuyor. Özellikle P ve S dalgalarının hızları ve geçiş davranışları, bilim insanlarına yer altındaki sıvıların varlığına dair önemli ipuçları veriyor. S-dalgaları, suyun içinden geçemezken, P-dalgaları daha yoğun maddelerde daha hızlı ilerliyor.
Verilere göre, Mars’ın 10 ila 20 kilometre derinliklerinde sismik hızlarda yaşanan ani değişimler, daha önce kayaçların gözenekliliği ya da kimyasal yapılarındaki değişimlerle açıklanıyordu. Ancak Katayama ve Akamatsu, bu değişimlerin kuru çatlaklar ile suyla dolmuş çatlaklar arasındaki geçişten kaynaklanabileceğini belirtiyor.
Araştırmacılar, Mars kabuğuna benzer özelliklere sahip İsveç’teki diyabaz kayaları üzerinde gerçekleştirdikleri deneylerde, kuru, ıslak ve donmuş koşullarda sismik dalga hızlarının belirgin şekilde değiştiğini gözlemledi. Bu bulgu, Mars’taki sismik verilere uyumlu bir şekilde, sıvı suyun yer aldığı bölgelerde kayaçların davranışının farklı olduğunu gösteriyor.
Katayama, “Pek çok çalışma, antik Mars’ta milyarlarca yıl önce suyun var olduğunu gösteriyor. Ancak modelimiz, günümüz Mars’ında da sıvı su bulunabileceğini gösteriyor” şeklinde belirtti. Bu keşif, Mars’taki sıvı suyun yalnızca geçmişte değil, belki de günümüzde de var olabileceğini ortaya koyuyor.
Uzmanlar, Mars yüzeyinin altında sıvı su bulunmasının, gezegenin mikrobiyal yaşam barındırma olasılığını artırabileceğini belirtiyor. Bu keşif, Mars’taki yaşam arayışında yeni bir dönüm noktasına işaret ediyor ve gelecekteki Mars keşiflerinin yönünü etkileyebilir.