Çanakkale’de 1700 yıllık yerden ısıtma sistemi gün yüzüne çıkarıldı.
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar köyündeki Apollon Smintheus Kutsal Alanı’nda yürütülen 2025 yılı kazılarında, Roma dönemine ait hamamın sıcak mekânı “Caldarium”da taban ve duvar ısıtma sistemleri gün yüzüne çıkarıldı. Yaklaşık 1700 yıl öncesine tarihlenen “hypocaust” sistemi, bugünkü yerden ısıtma teknolojisinin atası olarak dikkat çekiyor.
Arkeolojik kazılar sürüyor
1980’de başlayan kazı ve restorasyon çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle Çanakkale Arkeoloji Müzesi ve İl Kültür Turizm Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülüyor. Çalışmalar, 2011’den bu yana İÇDAŞ A.Ş., son iki yıldır da Hydro Works Mühendislik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi sponsorluğunda, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Davut Kaplan başkanlığında gerçekleştiriliyor. Yaklaşık 20 kişilik ekibin çalışmaları, bakanlığın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında devam ediyor.
3 aydır devam eden kazılar
Prof. Dr. Davut Kaplan, 2025 yılı kazılarına bu yıl daha erken başladıklarını belirterek, “Yaklaşık 3 ay önce çalışmalara başladık. En büyük sıkıntımız işçi bulmak. Bu nedenle gönüllü öğrencilerden destek alıyoruz. Şu anda 18 öğrenci kazılara katılıyor, aralarında antropolog, restoratör, arkeolog ve mimar da var” dedi.
Roma hamamlarının mirası
Kazı Başkanı Kaplan, bulunan ısıtma sisteminin önemine dikkat çekerek, “Romalıların insanlığa armağanlarından biri de ısıtılmış hamamlardır. Bu sistem Hristiyan Roma’dan İslam dünyasına ve günümüze kadar yıkanma mekânlarının ve ısıtma tekniklerinin atasıdır. Caldarium bölümünde zeminin altında yaklaşık 80-90 santimetre yükseklikte boşluk (hypocaust) bulunuyor. Ocakta yanan yakıtın sıcak gazları önce bu boşlukta dolaşıyor, ardından duvarları ısıtarak bacadan çıkıyor” diye konuştu.
Kazılarda şimdilik sadece sıcak bölümlerin ortaya çıkarıldığını belirten Kaplan, ilerleyen dönemde hamamın soğuk ve havuzlu odaları ile soyunma alanlarının da gün yüzüne çıkarılacağını söyledi.
