İran’da son bir haftadır devam eden eylem süreci gitgide büyüyor. Devlet görevlilerinin Mahsa Amani’yi darp ederek öldürmesi, tüm İran’da büyük eylemlerin gerçekleşmesine neden oldu. Özellikle de kadınların maruz kaldığı şiddet ve baskı ortamına itirazın büyümesi; İran’da yönetim grubunun sorgulanmasına yol açmakta. Göstericilerin ve vatandaşların sosyal medyada aktif bir performans göstermesi; İran yönetiminin sosyal medyada kısıtlamalar getirmesine yol açtı. İnternetin yavaşlatılması ve kesintiler yapılması; yönetimin bu süreçte agresif bir politika izleyeceğini gösterdi.
Ülkedeki protestoların önünü kesmek amacıyla internet yasaklarına başlayan İran hükûmeti; bu konuda hiç beklenmeyen bir adımla karşılaştı. ABD yönetiminin İranlılar için senatoya sunduğu internet kapsamı genişletme önerisi kabul edildi ve genişletme süreci için genel lisans çıkartıldı. ABD’den gelen bu yaptırımla birlikte, ünlü milyarder Elon Musk harekete geçti. İnternet erişimini arttırmaya yönelik uydu sistemlerini devreye sokan Musk; Starlink cihazlarını İran’a gönderdi. Elon Musk’ın Starlink kararı, her zaman olduğu gibi ünlü iş insanının Twitter sayfasından açıklandı.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’in genel lisansla alakalı tweetine yanıt veren Elon Musk; Starlink sistemlerini devreye sokacağını bu şekilde açıkladı. Genel lisansın İran’da internet özgürlüğünün savunulması isteğiyle yayınlandığını belirten ABD Hazine Bakanlığı ise; Elon Musk’ın bu konuda kısa bir sürede harekete geçmesini takdir etti. İnternet hizmetlerini geniş kapsamlı ve hızlı hale getirmek amacıyla üretilen Starlink uyduları; bir süredir yetersiz internet hizmeti alan yerlerde denenmekteydi. İran’a yollanan uydularla birlikte, Starlink’in en geniş kapsam denemesi yapılmış olacak.
ABD’den İranlı Muhaliflere İnternet Desteği!
İran’daki protesto sürecinin uzun bir süre daha devam etmesine kesin gözüyle bakılıyor. Ülkede yaşananların tüm Dünya’ya duyurulması için oldukça önemli bir konumda olan internetin varlığı; kısa bir süre önce İran yönetimi tarafından kısıtlanmakta ve bazı bölgelerde tamamen kesilmekteydi. ABD yönetiminden gelen destek kararı ve internet lisansının verilmesi ise; İran rejiminin internete darbe vurma ihtimalini ortadan kaldırdı. Elon Musk’ın Starlink projesiyle birlikte, İran’daki internet hızının öncekinden de iyi bir konumda olması planlanıyor.
ABD yönetiminin “özgür bilgi akışına ve gerçeklere dayalı bilgilere erişimini desteklemek” amacını ortaya koyarak verdiği internet desteği; ülkede yaşanan olayların yalnızca devlet ajansları tarafından aktarılmamasını sağlayacak. Öte yandan ABD’nin ülkedeki sınırlı sayıdaki yatırımına ulaşmak adına da, Elon Musk öncülüğünde kurulan bu sisteme büyük önem verilmekte. Starlink uydularıyla internet dağıtımı alanında uluslar arası bir güç olmayı hedefleyen Elon Musk ise; İran’da başarı yakalanması halinde, tüm Dünya‘daki internet dağıtımında söz sahibi isimlerden biri olacak.
SpaceX’in uzay yatırımları arasında yer alan Starlink; Dünya’daki yetersiz internet hizmeti alan tüm ülkelerin hizmetine sunulması amacıyla tasarlandı. İlk uydularını yakın dönemde test eden ve bu testlerden olumlu sonuçlar alan Starlink; 2027 yılına dek Dünya ekseninde 12 bin uyduluk bir ağ oluşturmanın peşinde. Bu ağın oluşmasıyla birlikte de internet hızlarında artış yaşanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Mahsa Amani’nin ölümüyle başlayan İran’daki isyan süreci ise; bu teknolojinin devreye girmesine önayak oldu. İran halkının bu sayede sosyal medyadan çok daha aktif bir performans sergilemesi ve rejimin bir süre daha zorlu günler geçirmesi bekleniyor.