Son bir yıl içerisinde gıda piyasasındaki birçok üründe alışılagelmişin dışında zamlar görüldü. Bu ürünlerin hanelerin mutfak bütçesinde derin yaralar açtığı görülmekte. Temel ürünler haricindeki birçok üründe tüketim sıklığının düştüğü söylentileri de gitgide yayılmakta. Zamların tüketimini vurduğu ürünlerden birinin de Türk kahvesi olduğu öngörülüyor. 1 yıl içerisinde 100 gramı 11 liradan 24 liraya yükselen Türk kahvesinin, bu rakamdan yola çıkıldığında yüzde 118 oranında zamlandığı anlaşılmakta.
Dolar bazlı ithalatla ülkemize gelen Türk kahvesinin ham maddesi, doların artışı nedeniyle oldukça yüksek maliyetlerin oluşması sonucuyla karşılaştı. Ağırlıklı olarak Brezilya’dan ithal edilen çekirdek kahvelerin maliyeti; Brezilya’da yaşanan don olayı nedeniyle de epey arttı. Ülkedeki ürün stoklarının don nedeniyle beklenenden çok daha az oluşu, çekirdek kahve fiyatlarına da doğrudan etki etti. Keyif odaklı tüketilen bir içecek olarak bilinen Türk kahvesi; bu sebeple geçtiğimiz yılın çok daha gerisinde bir tüketim oranı yakaladı.
Maliyet yükselişi ve tüketim düşüşünün olumsuz sonuçlara neden olduğunu belirten kahve ithalatçıları; artık iki kişinin içtiği birer bardak Türk kahvesinin dahi 5 TL’ye mâl olduğunu söyledi. Son yapılan yüzde 25’lik zamla bir yılda yüzde 118 seviyesini test eden Türk kahvesinin; yıl bitiminde bir kez daha zamlarla yolunun kesişeceği öngörülüyor. Yüzyıllardır Türkiye topraklarında tüketimi devam eden Türk kahvesinin büyük zamlarla karşılaşması; hem üretici hem de tüketicinin aradığı keyif ortamını azalttı. Önümüzdeki yıl için hesaplanan beklentilerde don olayı hesaba katılmazken; buna rağmen döviz bazlı problemin kaldığı yerden devam etmesi ise, ithalatçıların yaşadığı en büyük problem olarak görülüyor.
Dünyada ise tüketimin üretimin düşüş ivmesinin tersinde hareket ettiği görüldü. 2021-22 kahve sezonunda üretim yüzde 2.1 azaldı. Azalma ivmesinin başlıca nedeni olarak bilinen Brezilya’daki don olayı, ülkedeki potansiyel kahve stoklarının yüzde 20 civarında geri gitmesine neden oldu. Ancak diğer ülkelerdeki kahve üretimi sayesinde kapatılan bu açık, Dünya çapındaki kahve tüketiminin yüzde 3.3 oranında artmasını sağladı.
Kahvede ithalat kaynaklı artışın yansıması ise, ülkemizde kahve satılan her noktada kendisini gösterdi. Son yıllarda yaygınlaşan zincir kahve satıcılarının birçoğunda; bir bardak kahvenin 30 TL seviyesini gördüğü tespit edildi. Türk kahvesinde bu fiyatın 20-25 TL civarında olduğu belirlenirken; farklı ülkelerden ithal edilen gurme kahvelerin 50 TL civarında rakamlara satıldığına da rastlanmakta. Ülkemizde Ekvatoral iklim olmaması nedeniyle kahve yetiştiriciliği yapılamaması, ithalat rakamlarının %100’den aşağı inmeyeceğini bir kez daha göstermekte.