Liselerde 2+2 modeli tartışılıyor.
Lise eğitiminde kapsamlı değişiklik tartışmaları uzun süredir gündemde. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), mevcut sistemi dönüştürmek amacıyla farklı modeller üzerinde çalışmalar yürütüyor. Son olarak Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, “Şu anda bir raporumuzu hazırladık. Bunu Kabine Toplantısı’nda Sayın Cumhurbaşkanımızın onayına sunacağız. Siyasi karar da alınırsa farklı alternatiflerimiz devreye girecek” açıklamasında bulundu.
Henüz kesinleşmemiş olsa da MEB raporuna göre, toplumda eğitim sistemiyle ilgili ciddi bir değişim beklentisi mevcut. Özellikle 12 yıllık zorunlu eğitimin ardından üniversiteye geçişin zorunlu algılanması, öğrencilerin iş hayatına geç katılması, teknolojik gelişmeler, eğitim sürecine devam etmek istemeyen öğrencilerin diğerlerinin öğrenimine etkisi ve okul içi şiddet, mevcut sistemin en önemli sorunları arasında yer alıyor.
MEB raporunda, kademeler arası geçişlerin bütünlük içinde ele alınması, lisenin yeniden yapılandırılması ve zorunlu eğitime başlama yaşının da değerlendirilmesi öngörülüyor. Nihai karar ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın değerlendirmesine bağlı olacak.
2+2 Modeli Öne Çıkıyor
3+1, 2+2 veya lisede zorunlu eğitimin olmadığı farklı modeller tartışılıyor. Eğitimcilere göre, en çok öne çıkan model “2+2 modeli.”
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nden Enstitü Sosyal Uzman Araştırmacısı Doç. Dr. Turgay Öntaş, modeli şöyle açıkladı:
“2+2 modelinde ortaöğretimin ilk iki yılı zorunlu, sonraki iki yılı ise öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve kariyer planlamasına göre esnek biçimde yapılandırılır. Bu esnek yapı, lise eğitiminin mezuniyet gerekliliklerini karşılayan öğrenciler ile yükseköğretime hazırlanan öğrencileri farklı hedeflere göre yönlendirebilecek ve güçlü bir kariyer rehberliği sistemiyle desteklenecek.”
Eğitim Uzmanı Abdulkadir Özbek ise, mevcut lise eğitimi ile 21. yüzyılın beceri gereksinimleri arasındaki uyumsuzluğa dikkat çekerek, “Gençler aldıkları eğitimin iş hayatına hazırlanma konusunda yetersiz olduğunu görüyor; bu durum motivasyon kaybı ve devamsızlıkları artırıyor. Dershaneler geçici bir sığınak hâline geliyor. Lise ve üniversite eğitimi daha esnek, pratik ve beceri odaklı olmalı” dedi.
Dünyadaki Uygulamalar
Eğitim Reformu Girişimi (ERG) Politika Analisti Kayıhan Kesbiç, dünyadaki lise eğitim süreleriyle ilgili bilgi verdi:
“Çoğu ülkede lise en az 3 yıl, Meksika, İsrail, İngiltere, Fransa, Almanya’da zorunlu. 38 OECD ülkesinde 22’sinde zorunlu eğitim süresi 11 yıl ve üzeri. İtalya’da 10 yılken Meksika’da 14 yıl. Meslek liseleri mezunları genellikle üniversite sınavına giriyor veya hizmet sektörüne yöneliyor; iş hayatına doğrudan geçiş çok sınırlı.”
Zorunlu Eğitimin Uzunluğu Tartışılıyor
Eğitim-Bir-Sen’in 36 binden fazla katılımcıyla yürüttüğü saha araştırmasına göre, zorunlu eğitim süresinin toplum ve iş hayatının beklentilerine uygun olmadığını düşünenlerin oranı öğretmenlerde %75,2, yöneticilerde %82,8, velilerde %58,9. Velilerin %68,9’u zorunlu eğitim süresinin öğrencilerin iş hayatına erken atılmasını engellediğini belirtiyor. Araştırmada, uzun zorunlu eğitim süresinin iş dünyasında ara eleman bulmayı zorlaştırdığı da öne çıkan görüşler arasında.
Ek Yerleştirme Sonuçları
2025-YKS sonuçlarına göre 2025-2026 öğretim yılı için yükseköğretim programlarına ek yerleştirme işlemleri tamamlandı. Adaylar, sonuçlara ÖSYM’nin internet sitesinden T.C. kimlik numarası ve aday şifresiyle erişebilecek. Kayıt hakkı kazanan adayların işlemleri 10-17 Ekim’de, elektronik kayıtlar ise 10-12 Ekim’de yapılacak.