“Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023” araştırmasının sonuçları paylaşıldı.
İSO tarafından geçen ay açıklanan “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023” araştırmasının ardından, daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023” araştırmasının sonuçları da kamuoyuyla paylaşıldı.
İSO tarafından geçen ay açıklanan “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023” araştırmasının ardından, daha çok KOBİ niteliğindeki kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2023” araştırmasının sonuçları da kamuoyuyla paylaşıldı. Bu kapsamda, İSO İkinci 500’ün üretimden satışları geçen yıl 2022’ye göre yüzde 42,2 artarak 695 milyar liradan 988 milyar liraya çıktı.
Ancak, 2021 ve 2022’ye göre zayıf bir performansa işaret eden bu artış, yavaşlayan küresel talep, Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi, uzun seçim dönemi ve yeni ekonomi politikaları doğrultusunda uygulanan sıkılaşma politikaları gibi faktörlerden etkilendi.
Üretimden satışların yıl sonu enflasyon verisinden arındırıldığında, 2023 yılında yüzde 13,7 gerilediği görüldü. Reel değişimler hesaplanırken, enflasyon verisi kullanıldı ve sonuçlar, enflasyona ilişkin tüm göstergelerde reel olarak bir gerileme olduğunu gösterdi. Ortalama enflasyon verisi kullanıldığında, reel gerilemenin yüzde 7,6 olacağı belirlendi.
En yüksek üretimden satışlara sahip ilk üç şirket sırasıyla Biska Tekstil, Karel Elektronik ve Küçükçalık Tekstil oldu. Sıralamaya, üretimden satışları 2 milyar 958 milyon lira ile 1 milyar 294 milyon lira arasında olan şirketler girebildi. 76 yeni kuruluş sıralamada yer aldı, 37 işletme İSO 500’den İSO İkinci 500’e geriledi ve 387 kuruluş son 2 yılda da İSO İkinci 500’de yer aldı.
Türkiye’nin sanayi ihracatı binde 2 düşüşle 245,6 milyar dolara gerilerken, İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 6,5 düşüşle 15 milyar dolar oldu. Bu durum, nispeten daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış pazarlara açılma ve rekabet gücünü koruma anlamında zorlandığını gösterdi. İSO İkinci 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 6,1’e geriledi.
İSO İkinci 500, geçen yıl satışlarının yanı sıra karlılıkta da zayıf bir performans ortaya koydu. Faaliyet karı yüzde 44,9 artışla 145,5 milyar liraya çıkarken, FAVÖK karlılığı sadece binde 1 artarak yüzde 15,3 oldu. Vergi öncesi kar ve zarar toplamı ise yüzde 26,8 artarak 94,7 milyar liraya yükseldi. Karlılıktaki zayıf performans, kar ve zarar eden kuruluşlar sayısında da kendini gösterdi.
Finansman giderleri yüzde 103,1 artarak 65,6 milyar liraya çıkarken, İSO İkinci 500’ün aktif toplamı enflasyon düzeltmesi sonrası yüzde 110,4 artarak 1,4 trilyon liraya ulaştı. Öz kaynaklar 2023’te yüzde 152,1 artarak 740 milyar liraya yaklaştı.
İSO İkinci 500’de teknoloji yoğunluklarına göre katma değer dağılımında bir kısmi iyileşme yaşandı, ancak ulaşılan noktanın yeterli olmadığı belirtildi. AR-GE yapan kuruluş sayısı son 2 yılda durağanlaştı, ancak AR-GE harcamaları yüzde 41,5 artışla 3,9 milyar liraya yükseldi.
İstihdam yüzde 9,1 artışla 285 bin kişiye ulaşırken, maaş ve ücretlerdeki artış yüzde 131,4 olarak gerçekleşti. Halka açık kuruluşların sayısı 4 artarak 30’a yükseldi, yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı ise 7 azalarak 66’ya geriledi.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, 2023’ün iç ve dış dinamikler açısından zor bir yıl olduğunu ve sanayi kuruluşlarının önemli bir sınav verdiğini belirtti. Bahçıvan, “İSO İkinci 500’ün performansı, sanayicimizin en zor faaliyet koşullarında dahi ülkemize olan sorumluluklarını fedakarca yerine getirdiğini ortaya koymaktadır.” ifadelerini kullandı.