Son dönemde inek sütünün ve peynirinin fiyatlarında yaşanan artış, dolaylı yollardan üreticiye de yansıdı. Maliyet artışları sebebiyle fiyatlarda zam yapmak durumunda kalan süt üreticileri, sattıkları ürünlerin tüketilmemesi ve ürün satamama süreçleriyle karşılaşmaya başladı. Bu sebeple birçok süt üreticisinin ineklerini kesimhanelere gönderdiği ve süt ürünleri üreticiliğini bıraktığı haberleri kamuoyuyla paylaşılmakta. Yakın dönemle alakalı paylaşılan süt üretim istatistikleri de, üreticilerin tepkilerini destekler nitelikte.
Ticari süt işletmelerinin satış ve üretimin yıllık ivmesine göre düzenlediği rakamlarda; 2021 ve 2022’nin Ocak – Eylül ay aralığının kıyaslandığı görüldü. 2021’in ilk 9 ayına oranla yüzde 2.7 daha az süt üretimi yapıldığı tespit edilirken; iki yılın yalnızca Eylül aylarının kıyaslanmasında ise yüzde 4.4’lük bir fark olduğu ortaya çıktı.
Süt üretimindeki düşüş ivmesi; süt kaynaklı ürünlerin bir kısmında da kendisini göstermekte. 2021 Eylül’e oranla tereyağı üretiminde yüzde 12.8, yoğurt üretiminde yüzde 6.2, içme sütü üretimi yüzde 1.7 arttı. İnek peyniri üretimi ise yüzde 1.8 azalma gösterdi. Ocak – Eylül aralığında ise; içme sütü üretiminin de eksi yönde gittiği ortaya çıkmakta. Yüzde 0.7 düşüş gösteren içme sütünün aksi yönünde giden başlıca ürün ise; yüzde 25.4 artış oranıyla tereyağı oldu.
Önceki yılın üretim rakamlarına oranla düşüş ivmesine giren ticari süt üretimi; Ağustos – Eylül ayları arasında da bu ivmeyi gösterir nitelikteydi. Ağustos 2022’de 799 bin 135 ton ticari süt üretimi yapan Türk hayvancılık sektörü; Eylül ayında ise yüzde 6.1’lik azalmayla 750 bin 461 ton süt üretimi gerçekleştirdi.
Ağustos – Eylül arasındaki en önemli farkın ise içme sütünde olduğu tespit edildi. Bu farkın sebebi olarak ilk ve orta dereceli okulların açılması, sektörde faaliyet gösterenler tarafından başlıca sebep olarak yorumlanmakta. Yüzde 1.8 artış gösteren içme sütü üretimi; 121 bin tondan 123 bin tona çıktı.
Perakende tüketimde ise süt ve süt ürünlerinin fiyat artışı tüm hızıyla sürüyor. Her iki yılın Eylül ayları kıyaslandığında; süt ve türevi ürünlerin tamamında yüzde 100 civarında zam olduğu görüldü.