KDK’dan plastik poşet satmayan zincir market hakkında tavsiye kararı…
Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) kararına göre, zincir marketten alışveriş yapan bir tüketici, kasiyerden plastik poşet talep ettiğinde, market yetkilileri yalnızca kağıt ve bez çanta satışı yapıldığı yanıtını verdi.
Tüketici, bunun “Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar” yönetmeliğinin 8. maddesindeki “satış noktalarının yükümlülükleri”ne aykırı olduğunu belirterek, ilgili marketlerin denetlenmesi ve mevzuat gereği gereken işlemlerin yapılması talebiyle KDK’ye başvurdu.
KDK ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na, zincir marketlerde yasalara aykırı şekilde plastik poşet satılmamasının idari denetim kapsamına alınarak gerekli yaptırımların uygulanması yönünde tavsiyede bulundu.
Uygulama Tüketiciye Ekonomik Külfet Getiriyor
Kararda, yönetmeliğin marketlerin plastik poşet satışını tamamen kaldırıp sadece kağıt, file ve bez gibi daha pahalı alternatifleri sunmasına izin vermediği vurgulandı.
Yönetmeliğin 8. maddesinde, alternatif taşıma ekipmanlarının plastik poşetlere ek olarak sunulabileceği ifade edilmekte olup, kararda şu değerlendirme yapıldı:
“Zincir marketin bu uygulaması tüketiciye seçim hakkı tanımamakta; çevre koruma amacıyla davranış değişikliğini hedefleyen piyasa temelli mekanizmanın özüne aykırı olarak, zorunlu ve ekonomik külfet yaratan bir dayatma oluşturmaktadır. Plastik poşetlerin ücretli sunulması, tüketiciyi çevre dostu tercihlere yönlendirmeyi amaçlarken, sadece kağıt torba sunulması tüketicinin tercih hakkını ortadan kaldırmakta, düzenlemenin ruhuna ve amacına ters düşmektedir. Plastik poşetlerin tekrar tedarik edilmesi ve alternatif taşıma araçlarının da sunulmaya devam edilmesi gerekmektedir.”
Kararda ayrıca, “Zincir marketlerin çevre koruma gerekçesiyle plastik poşet satışını tamamen kaldırıp yalnızca alternatif torba sunması, hem yasal yükümlülüklerin ihlali hem de tüketici hakları ve ekonomik denge açısından hukuka aykırıdır. Bu nedenle, söz konusu uygulamanın idari denetim kapsamına alınması gerektiği kanaatine varılmıştır.” denildi.