Uzun yıllardır sorunlarını dile getiren eylemleriyle bilinen emeklilikte yaşa takılanlar (EYT); bir süredir hükûmetin gündeminde de çok konuşulmaktalar. 2023’te yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği seçimleri öncesinde daha da çok konuşulması beklenen bu konu; kabinenin ve meclisin de pek çok kez önüne gelen tasarılar arasında yer alıyor. Emeklilik için gün bekleyen işçileri rahatlatması için talep edilen düzenlemeler; yakın dönemde TBMM ve Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanabilir.
EYT mağdurları dernekleri, emeklilik için belirlenen yaş limitinin tamamen kaldırılması veya makul seviyelere indirilmesini istiyor. Bu isteklerini hükûmetin her birimine iletebilme başarısıyla takdir toplayan EYT mağdurları; konunun seçim öncesinde daha da güçlü bir sesle gündeme gelmesini arzuluyor. Yakın dönemde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da konu hakkında düzenlemenin şart olduğunu söylemesi; mağdurların sevince boğulmasını sağladı. EYT için düşünülen düzenleme paketinin, yaş sınırının düşürülmesi odaklı olacağı konuşulmakta.
Çalışanların statülerine göre değişkenlik gösteren emeklilik yaş sınırı; son yıllarda SGK sistemine entegre olanlar için kadınlarda 63, erkeklerde 65’e kadar çıkarılmıştı. Bu sınırın düşürülmesi için çalışmaların başladığı ve her statü için geçerli olacağı iddia edilmekte. Maksimum emeklilik yaşının 60’ta tutulacağı bir düzenlemeyle, gelecekteki EYT adaylarının da mağdur olmamasının önüne geçilebilir. Şu an mağdur olanlarda ise; kadınlarda 3, erkeklerde 5 yıllık bir indirim uygulanmış olacak. Kadın ve erkek çalışanların aynı yaşta emekli olabilme imkanını getiren bu düzenlemenin; henüz yalnızca teori düzeyinde olduğu bilinmekte.
EYT’lilere Statülere Göre Düzenleme De Gelebilir
Emeklilikte yaşa takılan mağdurların istediği haklar için yapılan düzenlemelerde, yaş sınırı olmadan emeklilik imkanı yer almayacak. SGK’ya entegre olunan tarih baz alınarak yapılacak düzenlemelerde, ağırlıklı olarak bu tarihlere bakılarak düzenleme yapılabilir. Bütün çalışanlar nezdinde 60 yaş sınırına çekilmesi beklenen emeklilik sınırının, giriş tarihlerine göre de düşürülmesine kesin gözüyle bakılıyor. Bu sınırın da kadınlarda 3, erkeklerde 5 yıl indirimli olması ve bu şarta göre emeklilik imkanının sunulması amaçlanmakta.
Tarih bazını alarak yapılan değerlendirmelerin ağırlıkta olması beklenen yeni düzenlemede; SGK kayıtlarında yer alan çalışma statüsünün de ağırlık kazanabileceği iddiaları gündeme gelmekte. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı olarak üçe ayrılan çalışan sistemleri; EYT düzenlemelerinde de ödedikleri prim miktarı sebebiyle ayrışabilirler. Şu anda dahi kıdem süresi sayesinde 50 yaş bandına dek inebilen emeklilik zamanı, EYT düzenlemesi sayesinde çok daha öne alınabilir. 20-25 yıl bandında hizmet süresi olan Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur’lular; yeni EYT düzenlemesiyle birlikte 45 yaşı geçtikleri anda emekli olabilme imkanına kavuşabilir.
EYT mağdurlarının kurduğu oluşumların önerdiği bir diğer teklif ise; çalışanların gün limitine ulaşması durumunda anında aylık kazanma şansına erişmesi olacak. Ancak kamu sisteminde bu seçeneğin kabul edilmesi, derneklerin de imkansız gördüğü bir durum. Devlet nezdinde bu düzenlemenin kabul görmesi adına indirim sistemini sunan EYT dernekleri; gün koşulunun sağlanması halinde minimum düzeyde aylık bağlanmasını önerdi. Yaş koşulunun sağlanmasıyla birlikte tam aylık alabilme imkanını da kapsayan bu sistem; EYT şartları için yoğun bir çalışma yürüten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın önündeki opsiyonlardan biri olarak konuşulmakta. EYT mağdurları için yapılacak düzenlemelerin 1 Ocak 2023’te yürürlüğe girmesi bekleniyor.