Türkiye Bankalar Birliği’nin yaptığı araştırma, son dönemde yaşanan ekonomik problemlerin boyutunu gösteren bir tablo niteliğinde. Kredi veya kredi kartı borcu nedeniyle yasal takibe girenleri tespit eden Bankalar Birliği, bu rakamın 966 bin kişiye ulaştığını açıkladı. Neredeyse 1 milyon kişinin kanun nezdinde takibe alınması, gelecekteki banka müşteriliği kavramının da tehlikeye girebileceğine işaret ediyor. Bu nedenle bankaların konu hakkında farklı çözümler geliştirmesi ve müşterilerini ödemeye teşvik edecek yöntemler bulması bekleniyor.
Kur krizi ve savaşa bağlı olarak yükselen ekonomik problemler; vatandaşların geçim derdini yoğun bir şekilde hissetmesine yol açtı. Maaş zammı veya asgari ücret gibi değişkenlerden de istediğini elde edemeyen insanlar; geçinebilmek adına kredi kartı veya kredilere yöneldi. Bunun sonucu olarak da kredi kartı borçluluğundaki sayının gün geçtikçe arttığı öğrenildi. Geçtiğimiz yıl kredi ve kredi kartı borçlularının yasal takibe aktarılma sayısı 741 bin idi. Bu yıl bu rakamın 1 milyon bariyerine yaklaşması, problemlerin çözümü için acil önlemleri mecburi hale getirdi.
Yapılan ekonomik düzenlemelere rağmen çözülemeyen bu sıkıntı, bankaların müşterileriyle yaptığı ödeme planlarıyla az da olsa hafifletildi. İlerleyen dönemde ödeme planlarının daha da rahat şartlarla tasarlanacağı ve müşterilerin borçlu bırakılmaması adına her bankanın inisiyatif alacağı konuşulmakta. Bankalar Birliği’nden önlem konusunda bir açıklama yapılmamasının sebebi olarak da; her bankanın farklı formüller denemeyi düşündüğü konuşulmakta.
538 Bin Kredi Kartlı Takipte!
Bireysel kredi kartlarının yasal takibe takılma oranı da, son dönemde oldukça arttı. 538 bin kişinin yasal takibe girdiği öğrenilirken, bu rakamın aşağılara indirilebilmesi için farklı çözümlerin deneneceği konuşuluyor. Ancak bireysel kredilerdeki oranlar çok daha büyük boyutlarda. Yasal takibe intikal eden kredi borçlusu sayısının 659 bin seviyesine geldiği açıklandı. Hem kredi hem de kredi kartı borçlusu olan müşterilerin sayısının da yaklaşık 200 bin kişi olduğu tahmin ediliyor.
Bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 30 seviyesinde artan borçluluk oranı, sonraki dönemde kredi veya kredi kartı almak isteyenleri dahi zor duruma sokabilir. Kredi incelemelerinin daha sıkı bir biçimde yapılmasını öngören Bankalar Birliği bileşenleri; ilerleyen dönemde kredilerden dolayı yasal takip veya ödeme problemleri gibi süreçleri yaşamamak istiyor. Bu nedenle de her bankanın isteyeceği teminatların daha da yükseltilmesi ve kredibilite oranlarının yeniden değerlendirilmesi planlanıyor. Kredi kartı dağıtımında ise, vatandaşların ödeme geçmişi ve kazancı daha dikkatli bir biçimde incelenecek.
Banka kredilerinde yaşanan ödeme problemlerinin yanı sıra, tasfiye edilecek alacakların oranı az da olsa arttı. Bu dönemde belirlenen kredi ve kredi kartı borçları içerisinden; yüzde 48’inin tasfiye olunacağı ve yaklaşık 31.5 milyar liralık bir yükün bankaların üzerinden kalkacağı öngörülüyor. Alacakların bireysel kredilere oranının yüzde 2.5 seviyesine yükselmesi ise, bankaların ekonomik çarkı için az da olsa olumlu bir nokta olarak görülüyor. Bankalar Birliği’nin Eylül ayı sonundaki ve yeni yıldaki raporları da; 2023’teki ekonomik gidişatın tespit edilmesi adına merakla bekleniyor.