Habermeydan.com – İktidardaki Taliban’ın bir yetkilisi BBC’ye verdiği demeçte; Afganistan’ın doğusunda gerçekleşen güçlü depremin, en az 1.000 kişinin ölümüne ve 1.500 kişinin yaralanmasına neden olduğunu açıkladı. Paktika vilayetinde toprak kaymaları nedeniyle Taliban, kurtarma çalışmaları için uluslararası yardım istedi. Deprem, insanlar uyurken gece saat 01:30’da meydana geldi.
Afganistan Son Depremde Kaç Kişi Öldü, Şiddeti Neydi?
Yerin 51 km (32 mil) derinlikte meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki depremde yüzlerce ev yıkıldı. Afganistan’ı son yirmi yılda vuran en ölümcül deprem olduğunu söyleyebiliriz. Eski hükümetin çöküşünden sonra geçen yıl yeniden iktidara gelen Taliban için büyük bir meydan okuma oldu!
Khost kentinden yaklaşık 44 km uzaklıkta meydana gelen deprem, Pakistan ve Hindistan kadar uzaklarda da hissedildi. Görgü tanıkları, depremi hem Afganistan’ın başkenti Kabil’de hem de Pakistan’ın başkenti İslamabad’da hissettiklerini bildirdi. Unicef’in Kabil biriminden Sam Mort, BBC’ye verdiği demeçte, Taliban yetkilileri BM’den “ihtiyaçları değerlendirme ve etkilenenlere yanıt verme açısından onları desteklemesini” istedi.
İngiltere’nin Afganistan özel temsilcisi Nigel Casey, İngiltere’nin BM ile temas halinde olduğunu ve “uluslararası müdahaleye katkıda bulunmaya hazır” olduklarını söyledi.
Depremler, birçok kırsal alandaki konutların dengesiz veya kötü inşa edildiği Afganistan’da önemli hasara neden olma eğilimindedir. Reuters haber ajansına konuşan yerel halk, gece geç saatlerde meydana gelen depremin ardından korkunç ölüm ve yıkım sahnelerini anlattı. Fatıma, “Çocuklar ve ben çığlık attık” dedi. “Odalarımızdan biri yıkıldı. Komşularımız çığlık attı ve herkesin odasını gördük.”
- Faysal, “Komşularımızın evlerini yıktı” dedi. “Biz geldiğimizde çok sayıda ölü ve yaralı vardı. Bizi hastaneye gönderdiler. Ben de çok sayıda ceset gördüm.” Paktika eyaletindeki bir gazeteci BBC’ye verdiği demeçte, “Gittiğiniz her sokakta, sevdiklerinin ölümünün yasını tutan insanları duyuyorsunuz” ifadesini kullanıdı. Yerel çiftçi Alem Wafa, BBC’ye resmi kurtarma ekiplerinin en kötü etkilenenlerden biri olan uzak Gyan köyüne henüz ulaşmadığını söylerken gözyaşlarını tutamadı.
- Resmi bir yardım görevlisi yok ama çevre illerden ve köylerden gelenler, insanları kurtarmak için yıkım gerçekleşen yerlereakın etti. Bir Afgan; “Bu sabah geldim ve ben kendim 40 ceset buldum.” Ölenlerin çoğunun “küçük çocuklar” olduğunu söyledi. Çiftçi, yerel hastanenin böyle bir felaketle başa çıkacak kapasiteye sahip olmadığını da sözlerine ekledi. ‘Gittiğin her sokakta yas duyuyorsun’.
- Taliban devralmadan önce bile, Afganistan’ın acil servisleri doğal afetlerle başa çıkmak için yeterli değildi ve hala da öyle olduğu görülüyor. Kurtarma ekiplerine çok az uçak ve helikopter verildi. BBC’ye konuşan Paktika’daki bir doktor, kurbanlar arasında sağlık çalışanlarının da olduğunu söyledi. “Depremden önce yeterince insan ve tesisimiz yoktu, şimdi deprem elimizdeki az olan imkanımızı da mahvetti” dediler. Meslektaşlarımızdan kaç tanesinin hayatta olduğunu hala bilmiyorum” dedi.
- Bölgedeki bir başka yerel gazeteci BBC’ye verdiği demeçte, depremin ardından cep telefonu kulelerinin hasar görmesi nedeniyle iletişimin zor olduğunu ve ölü sayısının daha da artabileceğini söyledi. “Birçok kişi telefonları çalışmadığı için akrabalarının yaşayıp yaşamadığından haberdar değil” dedi. “Kardeşim ve ailesi öldü ve ben bunu saatler sonra öğrendim. Birçok köy yıkıldı.”
- Yerel bir doktor BBC’ye verdiği demeçte, şimdiye kadar kayıpların çoğunun Paktika’daki Gayan ve Barmal bölgelerinde olduğunu söyledi. Yerel medya sitesi Etilaat-e Roz, Gayan’daki bütün bir köyün yıkıldığını bildirdi. BBC’ye göre, Pakistan’da herhangi bir can kaybı veya önemli hasar bildirilmedi. Yardım kuruluşlarının yıllar içinde bazı binaları güçlendirme çabalarına rağmen, onlarca yıllık çatışmalar, yoksul ülkenin depremlere ve diğer doğal afetlere karşı korumasını iyileştirmesini zorlaştırdı.
Afganistan; Chaman fayı, Hari Rud fayı, Central Badakhshan fayı ve Darvaz fayı dahil olmak üzere bir dizi fay hattı üzerinde, tektonik olarak aktif bir bölgede yer aldığı için depremlerden çok fazla etkilenmektedir. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, son on yılda ülkede meydana gelen depremlerde 7.000’den fazla insanın öldüğünü bildirdi. Depremler yılda (ortalama) 560 ölüme neden oluyor. Son zamanlarda, ülkenin batısında Ocak ayında arka arkaya depremler 20’den fazla insanı öldürdü ve yüzlerce evi yıktı.
Afganistan Hakkında Temel bilgiler
Ülkeyi Taliban yönetiyor: Taliban; 20 yıl aradan sonra (geçen yıl) Afganistan’ı ele geçirdiler.
Bir gıda krizi var: İnsanların üçte birinden fazlası temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor ve Taliban iktidara geldiğinde dış yardımlar kesildi ve mevcut nakit de kuruduğu için ekonomileri zorlanıyor.
Kadın hakları kısıtlandı: Halkın içinde yüzlerini kapatmaları emredildi ve genç kızların okula gitmesine izin verilmedi.