Avrupa Birliği’nde (AB) alınan kararla birlikte, havayolu taşımacılığında yeni bir döneme geçileceği kesinleşti. Küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden biri olarak görülen karbon salınımını durdurmayı hedefleyen AB yetkilileri; havacılık sektöründe faaliyet gösteren firmalardan aldıkları karbon salınımı ücretinin istisnai olmasının önüne geçmeyi kararlaştırdı. Hazırlanan yasayla birlikte, havacılık sektörünün karbon salınımının birkaç yıl içerisinde sıfırlanabileceği bir düzene geçilmesi hedefleniyor.
Yasa öncesinde uygulanan sistemde, Avrupa içerisindeki uçuşlar kapsamında AB’nin karbon marketine bildirimde bulunma zorunluluğu uygulanmaktaydı. Ancak AB’nin bu sistemdeki yaptırım gücünün düşük olduğu ve çoğu seferde karbon salınımı ücreti alınmadığı tespit edildi. Yeni hazırlanan yasayla birlikte ücretsiz izin sürecinin tamamen kaldırılacağı bir dönemin başlayacağı açıklandı. Ücretsiz karbon izninin yüzde 25’i 2024 yılında, yüzde 50’si 2025 yılında ve tamamı ise en geç 2026 yılında uygulama dışı bırakılacak.
Havayolu şirketlerinin her karbon salınımında ödeme yapmasını öngören bu sistemin; ilk etapta uçak biletleri fiyatlarına doğrudan etki etmesi bekleniyor. Ancak bu süreçte fosil yakıt tüketiminin tamamen ortadan kalkmasını planlayan AB yönetimi; yakıt modelini değiştiren havayolu firmalarına destek sunmayı da hedefliyor. Her karbondioksit izi için yapılan ödemelerle yeni bir fon oluşturmayı hedefleyen AB yetkilileri; sürdürülebilir havacılık yakıtı kullanan firmalara (SAF) ve yakıt üretimi yapan kuruluşlara destek sağlayacak.
Ücretsiz Karbon İzni Yalnızca SAF Kullanan Firmalara Verilecek!
Karbon salınımı en az yakıt olduğu tespit edilen sürdürülebilir havacılık yakıtlarının teşvik süreci de; AB’nin karbon salınımı yaptırımıyla paralel ilerleyecek. Avrupa sınırları içerisinde faaliyette olan havayolu firmalarının SAF’a geçmesi halinde; minimum seviyede karbon salınımı yapma konusundaki çabaları nedeniyle, karbon salınımı ücreti ödememeleri kararı alındı. Bu destek sürecinin geliştirilmesiyle birlikte, SAF ile fosil yakıtlar arasındaki devasa farkların giderilmesi ve SAF üretiminin artırılması amaçlanıyor.
Avrupa Parlamentosu (AP) Baş Müzakerecisi Suncana Glavak; parlamento mensuplarının tamamının yeşil dönüşüme sonsuz destek vereceğini açıkladı. Bu yöndeki gelişmelerin takipçisi ve hatta öncüsü olmak istediklerini söyleyen Glavak; otomobildeki sürecin uçaklarda da benzer bir yönde ilerleyeceğini vurguladı. İklim aktivistlerinin uluslararası uçuşların bu kapsamda yer almamasını eleştirmesini de gündemine alan Glavak; bu konudaki prosedürlerin henüz hazır olmadığını ifade etti.
Ulaşım ve Çevre Derneği’nin mensuplarından Jo Dardenne ise; düzenlemenin daha fazla çalışmaya ihtiyacı olduğunu söyledi. Ortalama bir Avrupalı ailenin, uzun uçuşları ortalama bir uçuştan daha ucuza getireceği bir sistemin doğru olmayacağını aktaran Dardenne; ilerleyen dönemlerde bu gibi sorunların üstesinden gelineceğine inandığını dile getirdi. Bu uygulamayla birlikte, karbondioksit dışında yer alan ve kirliliğe neden olan diğer maddelerin de AB’nin karbon marketine bildirilmesi gerekecek.